De urgentie voor de grondstoffentransitie is hoog: de helft van de Nederlandse bedrijven verwacht dat grondstoffenschaarste zal resulteren in hogere prijzen voor zowel producten als diensten. Zij voorzien dat zij deze kostenstijging moeten doorberekenen aan hun eindklanten.
Met het einde van 2025 in zicht blikken we terug op het afgelopen jaar. Hoe ver staan we in Europa met de grondstoffentransitie? En welke stappen zijn nodig richting 2026 om de grondstoffentransitie te versnellen? Je leest het in deze blog.
Wat is de grondstoffentransitie?
De grondstoffentransitie is de omslag van een lineair naar een circulair gebruik van grondstoffen. In plaats van materialen eenmalig te gebruiken en daarna weg te gooien, draait het om hergebruik, waardebehoud en het voorkomen van afval.
Het doel? Minder verspilling, minder afhankelijkheid van schaarse materialen en een economie waarin grondstoffen gebruikt in plaats van verbruikt worden.
Hoe circulair is de Europese Unie in 2025?
In 2050 een volledige (en klimaat neutrale) economie. Dat is het doel van de Europese Unie. Op de weg daarnaartoe heeft de EU vastgesteld dat in 2030 de mate van circulariteit verdubbeld moet zijn ten opzichte van 2020. Toen lag het gemiddelde rond 12%. Dit betekent dat de Europese Unie in 2030 voor 24% circulair moet zijn.
Vergeleken met het wereldgemiddelde van 6,9% doet de Europese Unie het met 12% in dat opzicht relatief goed. Echter zijn we er nog niet. De stijging in dit percentage blijft beperkt: in 2023 lag de circulariteit in de EU nog steeds rond 12%. Ondanks dat er meer over circulariteit wordt gesproken, blijft de vooruitgang achter. Dit heeft te maken met verschillende redenen.
Zo hoorde je dit jaar bijvoorbeeld verschillende malen in het nieuws voorbijkomen dat bijvoorbeeld recyclingbedrijven failliet zijn verklaard. Dit heeft ermee te maken dat nieuwe grondstoffen vaak goedkoper zijn dan gerecycled materiaal, waarvoor veel recyclingbedrijven moeite hebben om rendabel te blijven.
Waar staan bedrijven in Nederland en België?
Ongeveer een kwart van de Nederlandse organisaties is grotendeels of volledig circulair. In België is dat ongeveer één op de drie. De oorzaken die bedrijven hiervoor geven? Tegenstrijdige regelgeving (21%), gebrek aan interne urgentie of draagvlak (20%) en hoge kosten van circulaire oplossingen (16%).
Veel bedrijven vinden het daarnaast lastig om circulariteit te meten. Eén op de vijf organisaties (20%) heeft meer behoefte aan inzicht in meetmethoden en circulaire KPI’s, om gerichter te kunnen sturen. 28% hanteert überhaupt nog geen KPI’s. Bij organisaties die wel KPI’s hebben, ligt de nadruk vooral op: afvalreductie (49%), CO2 uitstoot gerelateerd aan productie (36%), productlevensduur en hergebruik (27%) en het aandeel gerecyclede materialen in de productie (26%).
Daarnaast belemmert gebrek aan regelgeving de circulaire ambities van Nederlandse organisaties. Zo vindt 42 procent van de bedrijven dat de sector zonder strengere wetgeving nooit écht circulair wordt. Daarnaast is de helft (49%) van mening dat de overheid te weinig doet om bedrijven te ondersteunen in de overgang naar een circulaire economie. Opvallend is dat 41 procent zelfs vindt dat de overheid circulair ondernemen eerder moeilijker maakt dan bevordert.
Welke stappen versnellen de grondstoffentransitie richting 2026?
Hoewel veel organisaties achterlopen op hun circulariteitsdoelstellingen zijn organisaties zich wel bewust van de urgentie voor bedrijfsrisico’s. Zo geeft een kwart van de bedrijven aan van mening te zijn dat organisaties die in de nabije toekomst niet in duurzaamheid investeren, zullen verdwijnen.
Op dit moment staan nog veel bedrijven aan het begin. ''Richting 2026 is het belangrijk dat bedrijven écht stappen gaan zetten richting circulaire ondernemen. Voor wie nog moet beginnen, loopt het risico de Europese doelstelling voor een volledige circulaire economie in 2050 niet te halen. Niet starten is simpelweg geen optie’’, aldus Gijs Derks, Managing Director bij Milgro.
Circulair ondernemen begint met inzicht. Je kunt namelijk niet sturen op iets wat je niet weet. Welke grondstoffen komen je organisatie binnen, wat gebeurt ermee en waar blijven ze uiteindelijk?
Heeft jouw organisatie al stappen gezet op het gebied van circulariteit, dan is dit hét moment om die basis verder te versterken. Je hebt waarschijnlijk al inzicht in je materiaalstromen, afval en misschien ook impactcijfers. Maar hoe goed stuur je daarop? Waar gaat nog onnodig waarde verloren en waar valt echt winst te boeken?
We snappen dat dit ingewikkeld kan zijn. Daarom hebben we een stappenplan ontwikkeld waar je jouw organisatie met onder andere deze stappen helpen. Of je nu net begint met circulair ondernemen of al verder gevorderd bent. Met het stappenplan word je als organisatie écht circulair.
Download het gratis stappenplan en ga aan de slag
