Webinar: CSRD, hoe starten? | bekijk ons on demand webinar
Bekijk nuAfvalmanagement kan een uitdagend proces zijn, zeker voor bedrijven die in de procesindustrie, industriële productie, mobility, retail, logistiek en infra & onderhoud actief zijn. Binnen die sectoren komen er tal van gebruikte grondstoffen vrij en op vaak meerdere locaties. Ontzorgt worden is voor die bedrijven een uitkomst.
Het managen van afval heeft niet altijd de focus die nodig is om kansen die een goede omgang met gebruikte grondstoffen biedt te benutten. Een van de redenen is dat het om een secundair proces gaat, waarbij het belangrijkste criterium voor organisaties vooral op het tijdig ophalen van het afval ligt. En dat zonder al te veel effort van medewerkers. Voor het voorkomen van opstoppingen in het operationele proces en waarborgen van de continuïteit hierbinnen dit proces is dit essentieel.
De tendens van het uit het zicht houden van afval is de afgelopen jaren aan het verschuiven. Men zien in dat het managen van afval vruchten afwerpt. Bedrijven zelf, medewerkers en uiteindelijk klanten vinden het belangrijk dat organisaties stappen ondernemen om beter om te gaan met het milieu. Daar valt een goede omgang met afval ook onder. Immers gaat men binnen het huishouden ook steeds bewuster om met het scheiden van afval. Vanuit die wetenschap valt het des te meer op als bedrijven dit niet goed op orde hebben.
Wanneer bedrijven ervoor kiezen om stromen gescheiden in te zamelen, heeft dit niet alleen effect op het gedrag van medewerkers. Ook verhoogt het de complexiteit, vanwege de aansturing van meerdere dienstverleners die zorgdragen voor de juiste verwerking van die stromen. Meerdere dienstverleners betekent meer manieren om opdrachten te plaatsen voor het ledigen van containers en tegelijkertijd het managen en onderhouden van meerdere contactpersonen bij de dienstverleners. En meerdere voorwaarden voor het aanbieden van volle containers. Dan hebben we nog niet gesproken over de verschillen bij de financiële afhandeling. Kortom de impact van betere afvalscheiding op de operatie en finance is aanzienlijk.
Bedrijven nemen soms het eigen particuliere huishouden als uitgangspunt voor de structuur van afvalscheiding. Want het is zo van zelfsprekend dat glas, papier, gft en PMD (plastics, metalen, drinkkarton) apart wordt ingezameld. In veel gevallen echter blijken reststromen bij bedrijven, zeker in productieprocessen, retail, mobility of bij infra bedrijven totaal niet te vergelijken met huishoudelijk afval. Daarom is het belangrijk exact te weten welke afvalstromen het bedrijf verlaten. Om vervolgens te bepalen of en hoe deze stromen het beste gescheiden kunnen worden ingezameld.
Afvalmanagement is een vakgebied waar veel kennis over reststromen en verwerkingsmethodes nodig is om deze zo goed mogelijk in te richten en te managen. Naast de reguliere stromen die ook bij huishoudens worden gescheiden zijn er bij veel meer afvalstromen optimalisaties mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan metaalstromen, waarbij vaak koper en aluminiumstromen soms nog bij het oud-metaal worden afgevoerd. Enorm zonde als je bedenkt dat er veel verschil zit in de opbrengsten tussen die stromen. Bovendien is kwaliteit van stromen ook belangrijk om de juiste opbrengsten terug te krijgen. Ook het terugbrengen van verontreinigingen in afvalstromen kent vaak een positieve business case, zowel financieel als ecologisch.
De vereisten voor een geoptimaliseerd afvalproces zijn zeer uitgebreid. Van het verkrijgen van inzicht, het analyseren van afvalstromen, het bijhouden van marktontwikkeling en -prijzen en regelgeving, kennis hebben van inzamelingstructuren en verwerkingsmethodes, het uitvoeren van controles en stellen van doelstellingen tot het creëren van voortgangsrapportages. Zonder deze specialistische kennis zijn deze handelingen niet uit te voeren. Een team installeren met afvalspecialisten is een optie. Het ontbreekt echter nog aan de juiste systemen om afvalbeheer eenvoudiger te maken. Systemen waarmee de afvaladministratie 100% valideerbaar wordt. Uitbesteden oftewel ontzorgen is economisch gezien de beste optie. Zeker voor bedrijven met meerdere locaties en met grote volumes aan gebruikte grondstoffen.
Milgro’s ontzorging is volledig en kwalitatief hoogwaardig voor zowel de directe als indirecte afvalmanagement activiteiten. Uw afvalbeheer wordt eenvoudiger, efficiënter en effectiever en de prijs/kwaliteit verhouding verbetert. Bedrijven komen met de methodiek van Milgro terug in regie over het afvalproces en sturen zelf de afvoer en verwerking van gebruikte grondstoffen aan.
Dit zorgt ervoor dat:
Een flexibele regiepositie helpt bij het controleren en optimaliseren van het afvalproces. Het hebben van overzicht, inzicht en bewaken van voortgang en zeker het hebben van flexibiliteit is daarbij essentieel. Wilt u bijvoorbeeld uitwijken naar een andere verwerker omdat deze kostentechnisch ofwel vanuit duurzaamheidsperspectief beter bij uw bedrijf past, dan moet u dit kunnen regisseren. Maar hoe bepaalt u dit wanneer overzicht en inzicht op de eigen operationele afvalprocessen ontbreekt?
De eerste stap is een eenduidige transparante methode om orders te plaatsen waarop al uw dienstverleners zijn aangesloten. Dit heeft meerdere voordelen, zoals bijvoorbeeld het voorkomen van dubbele afroepen van volle containers doordat medewerkers onderling kunnen zien welke container wanneer op afroepen staat. Het creëert ook orde op zaken, want door vooraf alle containers (incl. afmetingen en locatie) in te laden weten zowel uw medewerkers als de dienstverlener exact wat er geledigd dient te worden. Bovendien is de manier van ordering hetzelfde als bij afvaldienstverlener A als B en C. Lees over hoe u kunt profiteren van digitaliseren van het afvalproces in ons blog.
Met een sluitend digitaal afvalsysteem wordt het afvalproces niet alleen eenvoudig, eenduidig en transparant. Het koppelt ook de operationele ordering aan de financiële afhandeling. Kortom er ontstaat een valideerbare methode van registratie en rapportage. Uw totale afvalstoffenadministratie is daarmee 100% correct en volledig. Heeft uw bedrijf meerdere locaties? Dan is de uniformiteit die met het proces wordt geborgd een extra pluspunt.
Als HSE manager of facilitair manager bent u verantwoordelijk voor het aanleveren van diverse rapportages. Zonder een sluitend administratie systeem voor het afvalbeheer gaat er veel tijd naar het opleveren van die rapportages en creëren van dashboards om intern te communiceren. En dan hebben we het nog niet over het formuleren of verwezenlijken van doelstellingen vanuit die rapportages. Wanneer locaties meerdere systemen gebruiken voor hun registraties, is het bovendien onmogelijk om deze onderling te vergelijken. Het intern benchmarken van afvalprestaties is juist heel relevant voor het aanbrengen van verbeteringen.
Niet alleen voor het controle element is het registreren van afvalorders belangrijk. Ook om een beter inzicht te krijgen in welke stromen er het bedrijf verlaten. Juist dit inzicht kan een bepaalde focus op stromen geven, waardoor er vanuit een kosten-, oftewel een duurzaamheidsoogpunt betere resultaten geboekt worden. Zonder dit inzicht of met een verminderd inzicht worden optimalisaties vaak vanuit onderbuikgevoel gedaan ofwel vanuit een consumenten gedachte. Daarom is het essentieel om vanuit data goed te weten waar optimalisaties te behalen zijn voordat dit daadwerkelijk wordt ingeregeld.
Het vermijden van onnodige kosten, oftewel het beheersbaar maken van de kosten van afval en de juiste waarde krijgen voor de gebruikte grondstoffen is een belangrijke eerste stap om te nemen. Met een sluitende afvaladministratie worden gemaakte kosten per proces, afdeling en/of locatie direct inzichtelijk gemaakt. Vervolgens wordt er met specialistische kennis gestuurd op die afvalstromen waar besparingen mogelijk zijn. Niet alleen directe interne besparingen zijn mogelijk. Op de hoogte zijn van marktontwikkelingen rondom grondstofprijzen biedt ook mogelijkheden.
Marktontwikkelingen van grondstoffen volgen elkaar snel op. Het kost een medewerker die verantwoordelijk is voor het afvalproces veel tijd om deze prijzen goed bij te houden. Zeker bij bedrijven waarbij er veel verschillende stromen zijn. Dit is bijna een dagtaak en de facilitair medewerker heeft vaak een veel uitgebreider takenpakket dan slechts het afvalproces. Bedrijven die dit inzien kiezen er altijd voor om een specialistisch bedrijf in te schakelen en zich te laten ontzorgen.
De afvaldienstverlener, de partij die verantwoordelijk is voor de afvoer en verwerking van een bepaalde afvalstroom stelt eisen aan de manier waarop gebruikte grondstoffen worden aangeboden. Op basis van die vereisten bepaalt de dienstverlener of de aangeboden kwaliteit voldoet aan de gestelde kwaliteitseisen van de stroom. Wanneer dit niet het geval is, kan er afkeur ontstaan en wordt de stroom in een ander segment ingedeeld en inherent daaraan tegen lagere opbrengsten gewaardeerd. Om zeker te zijn dat hetgeen de dienstverlener afkeurt ook daadwerkelijk niet voldoet aan de kwaliteitseisen is controle belangrijk.
Het nauwkeurig scheiden van stromen en borgen van kwaliteit start met een gedegen training voor de operationele medewerkers en duidelijke communicatiemiddelen om zonder te veel tijd te verliezen gebruikte grondstoffen in de juiste container in te zamelen. Hoe gemakkelijker de inzameling van afval kan plaatsvinden, des te prettiger en daarnaast kwalitatief nauwkeuriger de stromen aangeboden worden. Bij het ontzorgen van het afvalproces hoort ook dat medewerkers worden getraind en begeleid in het geval van ene afkeur. Aanvullend op de controle die plaatsvindt vindt een uitgebreide terugkoppeling plaats inclusief beoordeling of er optimalisaties ter preventie nodig zijn.
Voor bedrijven die grote productie- of op- en overslagfaciliteiten hebben zijn er veel transportbewegingen nodig om goederen van plek A naar plek B te verplaatsen. Dit geldt ook voor het afvalproces. Medewerkers in warehouses bijvoorbeeld zijn veel tijd kwijt om omgepakte karton, folies en straps in te zamelen af te voeren. Een onnodige belasting op de tijd van medewerkers, zeker in sectoren waar arbeidsschaarste is.
Niet alleen voor het controle element is het registreren van afvalorders belangrijk. Ook om beter inzicht te krijgen in welke stromen er het bedrijf verlaten. Vanuit dit inzicht komt er een focus op bepaalde stromen, die betere resultaten biedt vanuit een kosten-, en duurzaamheidsoogpunt. Zonder dit inzicht of met een verminderd inzicht worden optimalisaties vaak vanuit onderbuikgevoel gedaan ofwel vanuit een consumenten gedachte. Daarom is het essentieel om goed te weten waar optimalisaties te behalen zijn voordat dit daadwerkelijk wordt ingeregeld.
De tactische aansturing van de operationeel manager draagt op dagelijkse basis bij aan het behalen van de bedrijfsdoelstellingen. Het stroomlijnen en optimaliseren van operationele processen vormt hierbij de belangrijkste uitdaging. Een ongewenste onderbreking of stand-still heeft directe gevolgen voor de kwaliteit, planning en kosten van het productieproces. Ook kunnen er gevolgen zijn op het gebied van veiligheid en compliance.
Wat betekent continuïteit voor uw afvalproces? Dit betekent namelijk niet alleen het correct verwerken van de gesegmenteerde afval- en reststromen. Ook bij veranderende omstandigheden is het belangrijk dat er snel geschakeld wordt. Dit kan door een aanpassing in inzamelfrequentie, het tijdelijk opschalen van het proces of het flexibel inzetten van hardware zoals containers, persen of recyclingskits. Zo wordt de continuïteit in uw operationele proces gewaarborgd met behoud van regie. En volgens de meest recente wet- en regelgeving.
Wet- en regelgeving vormt een belangrijk kader voor de HSE manager en de bedrijfsstrategie rondom afval. Zo vormt de regelgeving om Nederland in 2050 circulair te laten zijn een belangrijke aanjager naar een duurzame bedrijfsstrategie.
De Europese en Nederlandse wet- en regelgeving zijn samengevoegd in het Landelijke Afvalbeheer Plan (LAP). Het eerste LAP dateert uit 2003 en werd opgesteld om de regelgeving in plaats van provinciaal, nationaal en zelf Europees te verenigen. Het LAP is opgesteld voor alle afvalstoffen waarop de Wet Milieubeheer van toepassing is. Het plan wordt in ieder geval elke zes jaar gereviseerd door het ministerie van VROM en bevat de doelstelling van het afvalbeleid in Nederland, namelijk circulariteit en het beleid voor afvalpreventie en afvalbeheer
Binnen het beleidskader en de de Europese Kaderrichtlijn Afvalstoffen (KRA) is bepaald dat iedereen die onderdeel is van de keten binnen de afvalbranche de verplichte vergunning of certificeringen bezit. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de VIHB (vervoerders, inzamelaars, handelaars en bemiddelaars van afval), VCA, ISO 9001 of ISO 14001. Auditerende instanties zien toe op een juiste invulling van de vergunning of het certificaat, toegespitst op sectorspecifieke afvalstromen en hoeveelheden.
Ook voor uw partners in de keten of partijen die u compleet ontzorgen in uw afvalmanagement geldt de plicht tot een juiste en volledige certificering, zoals bijvoorbeeld VIHB. Zo zou uw partner als poortwachter kunnen optreden voor specifieke certificering als bijvoorbeeld GMP+FSA wanneer u slechts deels of niet gecertificeerd bent. Milgro is u hierbij graag van dienst.
De afvalwetgeving blijft in beweging. Zo blijft er ruimte voor iteraties en innovaties die het gat tussen regelgeving en realiteit overbruggen. Wel wordt binnen het LAP, waarvoor een nieuwe versie inmiddels al is aangekondigd, steeds meer gestuurd op het bereiken van circulariteit. Een van de redenen dat de opvolger van LAP3 een nieuwe naam krijgt. Namelijk het Circulair Materialenplan (CMP1). In dit nieuwe plan is naast regelgeving, meer ruimte voor hergebruik en preventie. En voor de transitie van afvalmanagement naar management op grondstoffen en natuurlijk kapitaal.
Na het formuleren van duurzame doelstellingen en het verwezenlijken van een eerste organisatorische en kostenbesparende slag is de eerste stap voltooid; ‘grip op afval®’.
De logische vervolgstap hierop is next level afvalbeheer, namelijk een duurzamere omgang met afval.
Een duurzamere omgang houdt in dat onvermijdbare afvalstromen hoogwaardiger worden gevaloriseerd. Innovatieve methodes en nieuwe kennis dragen bij aan een steeds hoogwaardigere valorisatie van bedrijfsafval. Met het sluiten van kringlopen als doel en daarmee het gebruik van nieuwe grondstoffen tot een minimum te reduceren.
Digitale en technische innovaties dragen niet alleen bij aan een hogere efficiënte aan de verwerkingskant. Ook operationeel worden er grote stappen gemaakt. Handige tools zorgen voor een gedigitaliseerd proces waarbij een druk op de knop vaak al voldoende is om een transport- of verwerkingsproces in gang te zetten. Innovatieve oplossingen uit de IoT (Internet of things) zorgen voor een perfecte tracking en optimalisatie van het afvalproces op de werkvloer. En slimme algoritmes voorzien bedrijven van data-analyses van hun afval- en reststromen. Hieruit komen niet alleen voorspellende inzichten in hun afvalproces, maar ook hernieuwde inzichten over de verwaardig van afval.
De ladder van Lansink geeft visueel de prioritering van de verwerkingswijzen van afval weer waarbij preventie van afval de hoogst haalbare trede van de ladder is.
Kritisch kijken naar wat de inflow is voor productieprocessen en waar vermijdbare verspilling optreedt is onderdeel van het proces naar duurzaam afvalmanagement. Waarin de stap na het terugdringen van verspilling het voorkomen van afval is door het inzetten van lang rendeerbare of circulaire grondstoffen. Centraal in de transitie van afvalmanagement naar duurzaam grondstoffenbeheer is dat de focus in plaats van op optimale verwerking en recycling van de outflow gericht is op het efficiënter inzetten en het verlengen van de levensduur van de inflow; de grondstoffen.
Het verlengen van de levensduur van de inflow van het productieproces of het inzetten van langer rendeerbare grondstoffen is een belangrijk instrument richting een circulair bedrijfsmodel. In deze transitie is het doel het verlengen van de levensduur van grondstoffen met economie en ecologie in balans. Minimale emissies en maximaal behoud van waarde. Met als uiteindelijk resultaat winstgevende duurzaamheid.
Het volgen van de SDG richtlijnen van de Verenigde Naties kan een praktisch handvat zijn voor het bewerkstellingen van deze duurzame transitie. Op de route naar duurzaam grondstoffenbeheer vormt SDG 12: verantwoorde consumptie en productie een belangrijk baken. Het doel gaat namelijk over verantwoord beheer van onze natuurlijk grondstoffen. Ook staat in SDG12 omschreven dat afval aanzienlijk wordt teruggeschroefd door onder andere preventie, recycling en hergebruik.
Het managen van natuurlijk kapitaal zou binnen bedrijven net zo vanzelfsprekend moeten worden als het managen van het financieel of menselijk kapitaal. Het aanstellen van een Natural Capital Manager zorgt dat organisaties zelf in staat zijn regie te voeren op het gebruik van haar natuurlijk kapitaal. De visie om grondstoffen zo lang mogelijk te gebruiken en te hergebruiken vergroten het uitzicht op winstgevende duurzaamheid.
De transitie naar een circulair bedrijfsmodel vereist ook een aanpassing op de controlestructuur. Want hoe verwerk je bijvoorbeeld lease of pay per use in de boeken? Of het feit dat gebruikte grondstoffen weer terug in de onderneming stromen? En hoe rapporteer je de impact die je met je bedrijf maakt? Het rapporteren op bredere KPI’s dan de financiële is in opkomst. En populaire model hierin is de aanpak van de multi-capital scorecards (MCS). Hiermee wordt het kapitaal van de onderneming in zes delen opgedeeld, waaronder menselijk kapitaal, sociaal kapitaal en natuurlijk kapitaal.
Het implementeren van een duurzame bedrijfsstrategie kan uitdagend lijken. Winstgevendheid is de aanjager om een keten te laten draaien en moet daardoor juist als basis worden gezien in de roadmap richting winstgevende duurzaamheid. Earth and earn together.
Milgro ontzorgt organisaties in de route naar duurzaam grondstoffenmanagement met technologie, methodiek en een bewezen aanpak. De grondstofmanagers van de toekomst worden voorzien van de kennis die nodig is om ‘earth’ en ‘earn’ te laten samengaan.