🛎️

Onderzoeksrapport: De Circularity Gap in kaart

Download
Wat is Cradle to Cradle? Definitie, certificering en voorbeelden
Wat is Cradle to Cradle? Definitie, certificering en voorbeelden

Auteur

Milgro

Leestijd

5 minutes

Wat is Cradle to Cradle? Definitie, certificering en voorbeelden

Cradle to Cradle is een ontwerpmethode waarbij producten zo worden gemaakt dat alle gebruikte materialen aan het einde van hun levensduur opnieuw kunnen worden ingezet- als grondstof voor een nieuw product.

Het doel: geen afval, geen uitputting van grondstoffen, maar een systeem waarin materialen voortdurend opnieuw worden ingezet – zonder verlies van waarde of kwaliteit. Zo ontstaat een gesloten kringloop, waarin producten niet eindigen als afval.

In deze blog lees je hoe Cradle to Cradle werkt, wat de certificering inhoudt en hoe je het herkent in de praktijk. 

Wat is de visie achter Cradle to Cradle en hoe is het ontstaan?

Architect William McDonough en chemicus Michael Braungart introduceerden het Cradle to Cradle-concept in de jaren 90. Hun visie was simpel maar krachtig: ontwerp producten die niet alleen efficiënt zijn in gebruik, maar ook een positieve impact hebben op het milieu en de samenleving.  

Wat zijn de vier basisprincipes van Cradle to Cradle?

Cradle to Cradle werkt met vier uitgangspunten die direct toepasbaar zijn op productontwerp. Deze principes voren de basis van de Cradle to Cradle aanpak- en bepalen of een product daadwerkelijk aan de methode voldoet. Het gaat om de volgende principes:  

Materiaalgezondheid (afval=voedsel)

Eén van de belangrijkste uitgangspunten van Cradle to Cradle is dat afval als voedsel moet dienen. Elk materiaal in een product moet na gebruik veilig teruggegeven kunnen worden aan de natuur- dat wil zeggen: biologisch afbreekbaar zonder schadelijke gevolgen voor mens of milieu- of opnieuw worden ingezet in nieuwe producten. Biologisch afbreekbare materialen kunnen bijvoorbeeld compost worden, terwijl technische materialen zoals metalen eindeloos gerecycled kunnen worden. 

Gebruik van hernieuwbare energie

Cradle to Cradle benadrukt het belang van hernieuwbare energie. De aanpak streeft naar een wereld waar waarin uitsluitend hernieuwbare bronnen zoals zonne- en windenergie gebruikt worden. Dit verlaagt niet alleen de CO2-uitstoot, maar zorgt ook voor duurzame energievoorziening. 

Waterbeheer

Water is een kostbare hulpbron. Cradle to Cradle erkent het belang van schoon water als basisrecht. Dit principe richt zich op verantwoord waterbeheer, het beperken van watervervuiling en het zuiveren van waterstromen. Bedrijven worden aangemoedigd om water als een waardevolle hulpbron te behandelen en verspilling te voorkomen. 

Sociale rechtvaardigheid

Het laatste, maar zeker niet de minste principe van Cradle to Cradle is sociale rechtvaardigheid. Dit principe bevordert eerlijke arbeidsomstandigheden en gemeenschapswelzijn. Het streven is om een positieve sociale impact te hebben door transparantie, veiligheid en eerlijke lonen te waarborgen. 

Hoe werkt een Cradle to Cradle-certificering?

Om aan te tonen dat een product écht is ontworpen volgens de Cradle to Cradle-principes, kunnen bedrijven een officiële certificering behalen: het Cradle to Cradle Certified®-keurmerk. Dit certificaat wordt toegekend op productniveau, en laat zien dat het ontwerp en productieproces voldoen aan eisen op het gebied van materiaalveiligheid, herbruikbaarheid, energie, water en sociale impact.

Er zijn vijf certificeringsniveaus – van Basic tot Platinum – afhankelijk van hoe goed een product scoort op bovenstaande onderdelen. 

Hoe ziet een Cradle to Cradle product eruit in de praktijk?

Dat lichten we graag toe aan de hand van het volgende voorbeeld. Een bekende producent van kantoormeubilair, Herman Miller, paste het ontwerp van zijn bekende Aeron-stoel volledig aan volgens de Cradle to Cradle-principes. 

  • Schadelijke stoffen zoals lood en pvc werden verwijderd;
  • de stoel werd volledig demontabel gemaakt, zodat losse onderdelen gemakkelijk vervangen of hergebruikt kunnen worden;
  • de productie draait op hernieuwbare energie en het materiaal is voor ruim 90% recyclebaar.

Welke kritiek en misverstanden bestaan er over Cradle to Cradle?

Hoewel Cradle to Cradle veel lof heeft gekregen, bestaan er ook kritische perspectieven en misverstanden. Zo wordt het concept soms als complex en kostbaar ervaren- en niet altijd praktisch toepasbaar binnen bestaande industrieën. Ook is er kritiek op het certificeringsproces, dat volgens sommige onvoldoende transparant is.  

Daarnaast leeft het misverstand dat Cradle to Cradle enkel over recycling gaat. In werkelijkheid is het een veel bredere benadering, waarin ook herbruikbaarheid, veiligheid en sociale rechtvaardigheid centraal staan.  

Hoe helpt Cradle to Cradle bedrijven op weg naar een duurzame toekomst? 

Cradle to cradle biedt een inspirerende visie voor een duurzame toekomst. Door afval te zien als voedsel, uitsluitend hernieuwbare energie te gebruiken, zorgvuldig met water om te gaan en sociale rechtvaardigheid te bevorderen, helpt Cradle to Cradle om anders te kijken naar hoe we producten ontwerpen en gebruiken. Hoewel de toepassing soms complex is, biedt Cradle to Cradle een bewezen raamwerk voor positieve verandering. Door de principes van Cradle to Cradle te omarmen, kunnen we samenwerken aan een wereld waarin afval verleden tijd is en duurzaamheid centraal staat.  

Hoe helpt het grondstoffenpaspoort bij het toepassen van Cradle to Cradle? +-

Een belangrijk hulpmiddel in het Cradle to Cradle ontwerp is het grondstoffenpaspoort. Dit paspoort bevat gedetailleerde informatie over de materialen die in een product zijn gebruikt. Het helpt fabrikanten en ontwerpers te begrijpen hoe elk materiaal hergebruikt of gerecycled kan worden. Het grondstoffenpaspoort bevordert transparantie en maakt het gemakkelijker om producten te ontwerpen die aan de Cradle to Cradle principes voldoen. 

Hoe vraag je een Cradle to Cradle-certificering aan? +-

Het aanvragen van een Cradle to Cradle Certified®-certificering verloopt via een officieel traject dat wordt begeleid door een erkende beoordelaar (assessment body) van het Cradle to Cradle products Innovation Institute. De procedure bestaat uit vijf stappen: 

Stap 1: analyse van het product

In deze fase verzamel je alle relevante gegevens over het product, waaronder:  

  • Alle gebruikte materialen en hulpstoffen (inclusief hun chemische samenstelling) 
  • Leveranciers en toeleveringsketens: waar komen materialen vandaan, hoe worden ze verwerkt, en onder welke sociale en milieutechnische omstandigheden? 
  • Productieprocessen, inclusief energie- en watergebruik 
  • De mogelijkheden voor hergebruik, recycling of compostering van elk materiaal 

Deze informatie vormt de basis voor de beoordeling en wordt opgenomen in een materialenoverzicht.  

Tip: Het grondstoffenpaspoort is een handig hulpmiddel in deze stap en geeft snel inzicht in de herkomst, samenstelling en verwerkingsopties van materialen. 

Stap 2: begeleiding door een erkende beoordelaar

Na de analyse van het product schakel je een officiële Cradle to Cradle assessment body in – een onafhankelijke partij die is aangesteld is door het Cradle to Cradle Products Innovation Institute om producten te beoordelen en certificeringstrajecten uit te voeren. 

Deze beoordelaar analyseert het product aan de hand van vijf vaste domeinen: 

  1. Materiaalgezondheid;
  2. Hernieuwbare energie en CO2-beleid
  3. Materiaalhergebruik
  4. Waterbeheer
  5. Sociale rechtvaardigheid

De beoordelaar stelt kritieke punten vast en toetst of het product voldoet aan de eisen voor een bepaald certificeringsniveau (Basic, Bronze, Silver, Gold of Platinum). 

Stap 3: opstellen van een verbeterplan

Wanneer uit de analyse blijkt dat het product op bepaalde onderdelen nog niet voldoet – bijvoorbeeld door het gebruik van niet-circulaire materialen of chemische stoffen die op een verbodslijst staan – dan wordt er een optimalisatieplan opgesteld.

Dit gebeurt in samenwerking tussen jouw interne team, je externe consultant en de beoordelaar. Het plan beschrijft: 

  • Welke materialen of processen moeten worden aangepast 
  • Hoe en binnen welk tijdsbestek dat gebeurt 
  • Welke stappen nodig zijn voor een hogere score bij her-certificering 

Stap 4: beoordeling en certificering 

Zodra alle gegevens zijn verzameld en het eventuele verbeterplan is opgesteld, dient de assessment body het volledige dossier in bij het Cradle to Cradle Products Innovation Institute.Daar wordt beoordeeld of het product voldoet aan de eisen van één van de vijf certificeringsniveaus: Basic, Bronze, Silver, Gold en Platinum.

Hoe hoger het niveau, hoe beter het product scoort op alle vijf de domeinen. Het uiteindelijke certificaat wordt toegekend aan een specifiek product of productlijn – dus niet aan het hele bedrijf. 

Stap 5: herbeoordeling en vernieuwing

Een Cradle to Cradle-certificaat is twee jaar geldig. Tussentijds ben je verplicht om jaarlijks voortgang te rapporteren over verbeteracties.

Na twee jaar vindt een volledige herbeoordeling plaats. Daarbij wordt gekeken of het product nog steeds voldoet aan de gestelde eisen en of er verdere verbeteringen zijn doorgevoerd. 

Is Cradle to Cradle economisch haalbaar voor mkb-bedrijven? +-

Ja, absoluut. Cradle to Cradle richt zich op productniveau, niet op de grootte van je organisatie. Juist voor kleine bedrijven en start-ups biedt dit economische kansen: 

  • Je laat zien dat je bewust en toekomstgericht onderneemt, wat bijdraagt aan een duurzaam imago. 
  • Je vergroot je aantrekkelijkheid bij klanten, partners en investeerders die circulaire producten steeds vaker eisen.
  • Je voldoet sneller aan duurzaamheidscriteria in aanbestedingen en regelgeving, zoals de CSRD. 

Met begeleiding van een externe specialist is certificering ook voor kleinere bedrijven haalbaar. 

Cradle to Cradle en de circulaire economie

Cradle to Cradle helpt bedrijven om afval te voorkomen en grondstoffen in gesloten kringlopen te houden. Het is daarmee een waardevolle stap richting een circulaire economie.

Toch zijn we er nog niet. Uit recent onderzoek blijkt dat de economie wereldwijd op dit moment slechts 6,9% circulair is. En dat moet anders.

Om richting te geven aan circulariteit, is het belangrijk om te weten hoe ver bedrijven al zijn met, welke stappen ze ondernemen én waar ze tegenaan lopen. Dit onderzochten we bij 500 bedrijven in Nederland en België. De uitkomsten zijn verrassend en urgent. 

cradle-to-cradle-cgta

Lees het rapport

Eén voor Nederland en één voor België- vol waardevolle inzichten en aanbevelingen voor bedrijven en beleidsmakers om de circulariteit te verbeteren.  

Download NL

Download BE

Hoe wordt je als bedrijf écht circulair?

Om hier richting aan te geven hebben we het vervolg op ons recente GAP-onderzoek gepubliceerd: Van circulaire ambitie naar actie: 7 ways to close the gap. Geen beloften, maar een concreet stappenplan dat je direct kunt toepassen.

Download stappenplan