Stel u zich een economisch systeem voor waarin bedrijven niet alleen bijdragen aan een schonere planeet, maar ook profiteren van kostenbesparingen en een sterkere merkwaarde. Dit is de visie achter winstgevende duurzaamheid: earth and earn together.
Een zero-waste-aanpak helpt bedrijven om hun ecologische voetafdruk te verkleinen, de betrokkenheid van werknemers te vergroten en tegelijkertijd de winstgevendheid te verbeteren. Zero waste brengt winstgevende duurzaamheid met zich mee op meerdere niveaus:
1. Verdienmodel vanuit wetgeving
Bedrijven worden steeds vaker en dringender gevraagd om hun toekomst-bestendigheid te beoordelen op basis van maatschappelijke vraagstukken. De CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) doet dit via de dubbele materialiteitsanalyse. Vanuit het integrated reporting framework wordt dit al langer gebruikt. Binnen het zes-kapitalenframework rapporteert een bedrijf op het thema natuurlijk kapitaal zowel de afhankelijkheid van natuurlijk kapitaal als de positieve en negatieve effecten die het bedrijf heeft op natuurlijk kapitaal.
2. Kostenbesparing door terugdringen van grondstoffenverspilling
Het terugdringen van grondstoffenverspilling leidt direct tot kostenbesparingen, zoals minder inkoop van grondstoffen door minder productie-uitval. Denk aan restaurants die beter afgestemde porties serveren. Maar ook aan grotere processen zoals (voedsel)productie waarin winst kan worden behaald. Maar kosten besparen kan ook indirect door ketens efficiënter in te richten en hiermee afval terug te dringen of nuttige toepassingen voor reststromen te vinden.
3. Duurzame ambities en resultaten brengen waarde
Steeds meer bedrijven onderscheiden zich door hun duurzame ambities en resultaten. Bedrijven stellen steeds strengere eisen aan hun leveranciers, bijvoorbeeld via Ecovadis of SBTi, en nu ook met de CSDDD. Daarnaast verwachten werknemers, vooral starters, steeds meer van hun werkgevers op het gebied van duurzaamheid.
Zero Waste Dilemma’s
Hoewel de zero-waste-aanpak veel voordelen biedt, stuiten bedrijven soms op dilemma's bij de implementatie ervan. Het balanceren van kosten en baten, het omgaan met logistieke uitdagingen en het verkrijgen van medewerking van alle werknemers zijn enkele van de obstakels die overwonnen moeten worden. Deze dilemma's vereisen doordachte strategieën en een voortdurende toewijding om echt succesvol te zijn in het streven naar zero waste.
Dilemma 1: Relatief weinig ecologische winst bij gescheiden inzamelen van kleine volumes
Het gescheiden inzamelen van afvalstromen kan veel werk zijn voor relatief weinig ecologische winst. Denk bijvoorbeeld aan big bags of folies die lang niet bij ieder bedrijf apart worden ingezameld. Vaak is er beperkte ruimte en draagvlak. Er is ook veel discussie over de effectiviteit van herbruikbare voedselverpakkingen versus single-use verpakkingen, zoals recyclebare koffiebekers versus koffiemokken die in de vaatwasser gaan. De resultaten van levenscyclusanalyses (LCA's) zijn niet altijd positief.
Dilemma 2: nul % restafval betekent niet automatisch 100% recycling
In bijna alle recyclingprocessen vindt uitval plaats. Een papiervezel kan bijvoorbeeld maar een beperkt aantal keer worden gerecycled. Voor bepaalde gescheiden stromen, zoals PMD (plastic, metaal en drankkartons), is het uiteindelijke percentage dat effectief gerecycled wordt vaak nog te laag omdat sommige materialen moeilijk te recyclen zijn.
Dilemma 3: De term ‘zero waste’ slaat niet bij iedereen aan
De term 'zero waste' zegt vooral wat we niet willen en minder over wat wel gewenst is. Sommige mensen ervaren het als een activistische term. Het concept leeft meer onder consumenten dan in de context van het bedrijfsleven. Wat is nu precies ‘zero waste’ als bij de recycling van gescheiden stromen nog veel afval ontstaat dat naar verbrandingsovens gaat? Tegelijkertijd is zero waste een bekend begrip waar mensen zich makkelijk een beeld bij vormen. De glazen pot met een ‘jaar lang restafval’ zoals we dat zien bij zero waste influencers maakt zuinig omgaan met grondstoffen heel concreet en tastbaar.
Milgro’s tips op deze dilemma’s
- Handelen vanuit data en inzicht: Maak geïnformeerde keuzes die onderbouwd zijn met data.
- Pragmatisme: Gewoon proberen en niet (meteen) streven naar perfectie.
- Zero waste als middel voor circulaire cultuurverandering: Het geeft concrete invulling aan circulaire ambities, is een goede manier om medewerkers op te leiden in circulaire principes en vormt een goed aanknopingspunt om intern een dialoog aan te gaan.
- Zero waste niet beperken tot het eigen afval: Het gaat om het hele ketenafval. Het draait uiteindelijk om het stellen van de juiste vragen over zorgvuldig omgaan met natuurlijk kapitaal.
- Zero waste is meer een richting dan een bestemming.
Winstgevende duurzaamheid in de praktijk
Zero waste biedt bedrijven een praktische manier om winstgevende duurzaamheid te integreren in de dagelijkse operatie. Door stappen te zetten richting zero waste, kunt u niet alleen kosten besparen en uw ecologische voetafdruk verkleinen, maar ook de betrokkenheid van werknemers vergroten en uw merkwaarde versterken. Begin vandaag nog met het maken van geïnformeerde keuzes en neem de volgende stap richting Zero Waste. Behoefte aan ondersteuning, tools of tips? Schrijf u in voor de zero-waste nieuwsbrief en ontvang deze in een handig overzicht in uw mailbox.
