Jordanië is een land met een rijke geschiedenis en een opvallende diversiteit aan natuur: van woestijn tot bergen en bossen, met de Dode Zee en natuurlijk Petra, een van de zeven wereldwonderen. Toch staat dit beeld in schril contrast met hoe het afvalsysteem in het land is ingericht. Terwijl water schaars is, waaien plastic zakjes over de woestijn en vormt afvalverwerking eerder een economische dan een ecologische uitdaging.
In de blogserie ‘Een blik op afval vanuit…’ kijken we buiten de grenzen van Nederland en België. Want hoe gaan andere steden en landen om met hun afvalstromen? Wat kunnen we daarvan leren- en wat juist niet? In deze blog zoomen we in op Jordanië: een land met ruim 11 miljoen inwoners en bijna 2,5 keer zo groot als Nederland. Lees je mee?
Van lineair naar circulair: waar staat Jordanië?
Het afvalsysteem in Jordanië is nog sterk lineair. Veel producten worden geïmporteerd, kort gebruikt en
vervolgens weggegooid, zonder dat hergebruik of recycling breed is ingebed. In steden als Amman wordt afval opgehaald en gestort- meestal zonder gescheiden inzameling. Op het platteland gebeurt dit nog minder structureel en wordt afval vaak in olievaten verbrand door de lokale bevolking.
Toch staat circulaire economie inmiddels wel op de agenda. De Jordaanse overheid werkt sinds enkele jaren aan een nationale roadmap richting circulariteit.
Plasticafval
Volgens de Wereldbank produceert een gemiddeld huishouden in Jordanië dagelijks zo’. 0,9 kg afval, waarvan een groot deel bestaat uit lichtgewicht verpakkingen: plastic flesjes, zakjes en bakjes. Plastic is goedkoop en functioneel in het hete klimaat, maar vervuilt rivieren, steden en woestijnen. Momenteel wordt minder dan 10% van dit plastic ingezameld en gerecycled.
Kan wetgeving helpen?
Ook in Europa speelt de uitdaging rondom verpakkingsafval. Om dit probleem aan te pakken is de SUP-richtlijn (Single Use Plastics) ingevoerd en wordt gewerkt aan de PPWR (Packaging & Packaging Waste Regulation). Deze wetgeving kan een inspiratiebron zijn voor Jordanië. Dergelijke maatregelen zorgen namelijk al snel voor afvalreductie, bijvoorbeeld door: een verbod op gratis plastic tasjes, producentenverantwoordelijkheid voor verpakkingen, waarbij ook Jordaanse bedrijven worden gestimuleerd om duurzame alternatieven te ontwikkelen. Daarnaast kunnen subsidies of belastingvoordelen circulaire innovaties stimuleren.
Met dit soort gerichte wetgeving kan Jordanië:
- Plasticvervuiling in de publieke ruimte drastisch verminderen. Door plastic tasjes en andere wegwerpartikelen te verbieden of te beprijzen, wordt de hoeveelheid zwerfafval zichtbaar kleiner.
- Een lokale recyclingindustrie opbouwen. In plaats van afval te exporteren of te storten, kan Jordanië investeren in eigen recyclingfaciliteiten, wat nieuwe banen oplevert en de afhankelijkheid van import verkleint.
- Jongeren en startups stimuleren om circulaire oplossingen te ontwikkelen. Met subsidies of belastingvoordelen krijgen innovatieve ondernemers de kans om alternatieven te bedenken voor plastic verpakkingen of nieuwe recyclingtechnieken te introduceren.
Daarmee zou het land een sprong kunnen maken van een lineaire praktijk richting circulair, mits wetgeving wordt ondersteund door educatie, infrastructuur en financiering.
Tot slot: wat zegt de wereld?
De recente uitspraak van het Internationaal Gerechtshof over het recht op een leefbaar klimaat versterkt de positie van landen als Jordanië. Met weinig historische uitstoot, maar grote klimaatrisico’s, kan het land nu internationale steun inroepen voor circulaire transities – ook op het gebied van afval.
Jordanië staat daarmee op een kruispunt: vasthouden aan het lineaire systeem of versneld inzetten op circulariteit. Met de juiste wetgeving én internationale steun kan het land de woestijn letterlijk en figuurlijk tot bloei brengen.
Lees ook
Een blik op afval vanuit New York
Op de hoogte blijven
Op de hoogte blijven van alle nieuwe ontwikkelingen? Volg ons op LinkedIn, luister de podcast 'Grondstof tot nadenken' of abonneer op de nieuwsbrief. Ben je nieuwsgierig naar wat Milgro voor jouw bedrijfsvoering en afvalproces kan betekenen? Neem dan contact op.
