Hoe scheid je afval het meest effectief? Doe je dat direct op de plek waar het ontstaat (bronscheiding) of laat je het achteraf sorteren (nascheiding)? Deze keuze heeft invloed op de kosten van je afvalbeheer en het behoud van waardevolle materialen.
In deze blog zetten we de verschillen op een rij en ontdek je welke aanpak jouw organisatie kan helpen om meer uit afvalstromen te halen en kosten te besparen.
Wat is bronscheiding?
Bij bronscheiding worden afvalstromen direct op de plek van ontstaan gescheiden. Op de werkvloer betekent dit dat medewerkers verschillende afvalsoorten- zoals papier, glas, GFT en PMD- in aparte inzamelmiddelen deponeren. Doordat deze stromen niet worden gemengd met restafval, blijven ze geschikt voor hoogwaardige recycling.
Neem bijvoorbeeld karton: in een aparte papierbak blijft het droog en kan het worden hergebruikt als verpakkingsmateriaal. Belandt het bij het restafval, dan raakt het bevuild met bijvoorbeeld etensresten, waardoor hergebruik vaak niet meer mogelijk is. Goed gescheiden afval heeft dus een grotere kans om opnieuw te worden ingezet.
Voordelen van bronscheiding
Bronscheiding levert bedrijven meerdere voordelen op. Doordat minder afval in het restafval terechtkomt, dalen de kosten voor verbranding. Ook geeft bronscheiding inzicht: doordat afval per stroom wordt ingezameld, is goed zichtbaar hoeveel papier, glas of PMD er vrijkomt. Dat inzicht is waardevol voor interne monitoring en rapportages, maar ook om te voldoen aan wetgeving zoals de CSRD. Deze verplicht bedrijven te rapporteren over hun afvalstromen, reductiedoelen en circulaire prestaties.
Daarnaast helpt bronscheiding te voldoen aan wettelijke normen voor gevaarlijk afval, zoals de Eural-lijst. Door gevaarlijke afvalstromen volgens de juiste codes te scheiden, voorkom je boetes.
Nadelen van bronscheiding
Bronscheiding vraagt om een efficiënte inrichting van het afvalbeheer. Denk aan het plaatsen van de juiste afvalbakken op logische plekken binnen het bedrijf, daar waar de afvalstroom daadwerkelijk vrijkomt. Daarnaast is heldere communicatie richting medewerkers belangrijk: zij moeten weten welk afval in welke bak hoort, zodat afvalstromen op de juiste wijze worden gescheiden. Tot slot zijn er extra inzamelmiddelen nodig om de verschillende afvalstromen apart te houden.
Wat is nascheiding?
Bij nascheiding worden afvalstromen niet gescheiden op de werkvloer, maar achteraf in een afvalverwerkingsinstallatie. Het restafval wordt daar met een machine gesorteerd, waarbij recyclebare materialen- zoals kunststof, metaal en karton- uit de stroom worden gehaald. Voor bedrijven betekent dit dat al het afval in één container wordt gedeponeerd, zonder aparte inzamelmiddelen.
De voor- en nadelen van nascheiding
In sommige situaties kan nascheiding een praktische keuze zijn. Bijvoorbeeld op locaties waar weinig ruimte is voor meerdere afvalbakken, zoals in binnensteden of bij hoogbouw. Tegelijkertijd brengt deze methode ook beperkingen met zich mee. Zoals eerder genoemd raken materialen sneller vervuild wanneer ze niet direct worden gescheiden, waardoor hoogwaardige recycling lastiger wordt en meer afval alsnog wordt verbrand. Ook biedt nascheiding minder inzicht in de samenstelling van het afval, wat het lastiger maakt om prestaties te meten of te voldoen aan rapportageverplichtingen, zoals de CSRD.
Standpunt Milgro: bronscheiding levert de beste resultaten op
Bij Milgro zien we bronscheiding als uitgangspunt. Door afvalstromen direct te scheiden, blijven ze geschikt voor hoogwaardig hergebruik en wordt grondstofverlies voorkomen. Dat past bij onze visie: afval is een grondstof die de weg kwijt is. Door materialen op de juiste plek in te zamelen, helpen we die grondstoffen de weg terug te vinden in de keten – zodat ze opnieuw kunnen worden ingezet. Nascheiding haalt dat niveau niet: doordat afval gemengd wordt ingezameld, raken veel materialen vervuild en zijn ze vaak niet meer te recyclen.
Een uitzondering
Voor de meeste afvalstromen is bronscheiding de beste keuze. Toch vormen lichte verpakkingsmaterialen zoals kunststof verpakkingen en blik hierin een uitzondering. Bij veel bedrijven komen deze stromen namelijk slechts in beperkte hoeveelheden vrij. In dat geval is bronscheiding vaak niet rendabel: de hoeveelheid afval per lediging is te klein om aparte inzameling efficiënt te organiseren.
Aan de slag met afvalscheiding bij de bron?
Milgro helpt bedrijven praktisch bij het realiseren van efficiënte afvalscheiding aan de bron. We kijken daarbij niet alleen naar de afvalstromen, maar ook naar de interne afvallogistiek. Zijn inzamelpunten logisch ingericht? Kunnen medewerkers makkelijk scheiden?
We ondersteunen bij het stimuleren van gedragsverandering en het herinrichten van scheidingspunten.
Wil je direct aan de slag met afvalscheiding aan de bron binnen jouw bedrijf?
Download onze gratis gids met praktische tips voor goede afvalscheiding aan de bron.
Op zoek naar visuele ondersteuning bij het afval scheiden? Download gratis onze visuele afvalposters. Met duidelijke herkenning weten medewerkers precies waar ze hun afval moeten weggooien- van dagelijks afval en grotere stromen zoals hout, tot aan kunststoffen en gevaarlijk afval.
Op de hoogte blijven
Op de hoogte blijven van alle nieuwe ontwikkelingen? Volg ons op LinkedIn, beluister de podcast 'Grondstof tot nadenken' of abonneer op de nieuwsbrief. Ben je nieuwsgierig naar wat Milgro voor jouw bedrijfsvoering en afvalproces kan betekenen? Neem dan contact op.
